Cách xử trí đau đầu gối khi chơi tennis tối ưu

Bài viết được ShopVNB - Hệ thống shop cầu lông hàng đầu Việt Nam với hơn 5 shop Premium và 65 chi nhánh trên toàn quốc kiểm duyệt và chia sẻ.

Đau đầu gối khi chơi tennis không chỉ để lại cho các vận động viên những cơn đau nhức khó chịu mà nếu không được điều trị kịp thời sẽ tiềm ẩn nguy cơ chấn thương nghiêm trọng dẫn đến các biến chứng lâu dài ngay cả khi không vận động.

Ngoài chấn thương khuỷu tay tennis (Tennis Elbow) thường gặp, chấn thương bàn chân, đặc biệt là khớp gối thường gặp đối với những người chơi tennis năng động. Tuy nhiên, không phải ai cũng có những kiến ​​thức và hiểu biết cần thiết về những ảnh hưởng của chấn thương này đối với cơ thể. Nghiên cứu kỹ lưỡng và nắm rõ những thông tin cơ bản về sơ cứu sẽ giúp bạn hiểu chi tiết nhất về những chấn thương khớp gối này và hạn chế tối đa những chấn thương không đáng có.

Nguyên nhân đau đầu gối khi chơi tennis

Gân hoặc dây chằng bị hư hỏng, viêm và nhiễm trùng có thể tất cả là nguyên nhân gây đau đầu gối khi chơi tennis. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng vị trí của cơn đau có thể giúp xác định nguyên nhân. Ví dụ, viêm bao hoạt dịch và viêm khớp thường gây ra đau ở phần phía trước của đầu gối. Khi các triệu chứng xuất hiện ở hai bên đầu gối của bạn, bác sĩ có thể nghi ngờ dây chằng bị tổn thương.

Các chấn thương khớp gối liên quan đến xương đùi dưới, hoặc xương đùi, đầu trên của xương chày hoặc xương chày và xương bánh chè hình tam giác hoặc xương bánh chè, trượt vào rãnh trên xương đùi. Cơ bắp đùi cung cấp sức mạnh cho đầu gối của bạn. Dây chằng và gân giữ xương cố định. Sụn cung cấp đệm giữa các xương, và mô làm mịn bề mặt xương. Ở lớp lót này, các màng hoạt dịch, tiết ra chất lỏng giúp các cấu trúc trong đầu gối của bạn trượt dễ dàng trong quá trình di chuyển. Chơi thể thao có thể gây đau và cứng khớp khi các cấu trúc này không hoạt động bình thường do chấn thương, bệnh tật, lạm dụng hoặc quá trình lão hóa.

Đau đầu gối khi chơi tennis do chấn thương dây chằng

Khớp gối gồm có 4 dây chằng: Dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau, dây chằng bên ngoài và dây chằng bên trong. Chức năng và độ bền của dây chằng chi phối độ ổn định của khớp gối. Việc điều trị chấn thương dây chằng sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng chấn thương (thường là đứt, giãn dây chằng). Hầu hết các chấn thương dây chằng trong đều được điều trị thành công mà không cần phẫu thuật nếu không phải là trường hợp nghiêm trọng.

Chấn thương sụn

Khớp gối được cấu tạo bởi 3 xương: xương bánh chè, xương chày và xương đùi. Các xương này liên kết với nhau bởi hệ thống dây chằng và gân. Bên cạnh đó, lớp sụn được thêm vào nhằm giảm xóc và tránh những va chạm không đáng có từ bên ngoài.

Đau đầu gối khi chơi tennis có thể do lớp sụn lót bên trong khớp gối hoặc đôi khi là cả sụn và xương bị tác động. Để chẩn đoán dạng thương tổn này, bác sĩ thường chỉ định chụp cộng hưởng từ MRI, nội soi khớp thay vì chỉ chụp X-quang. Nếu sụn gặp chấn thương, ảnh phim chụp sẽ thể hiện rõ các mảnh sụn “trôi nổi” xung quanh khớp gối. Tình trạng này gây hạn chế về cử động như cứng khớp gối, đầu gối đau khi co duỗi và thường bị sưng tấy lên.

Vận động quá sức có thể gây đau đầu gối khi chơi tennis

Nếu không gặp chấn thương nào nhưng vẫn cảm thấy đau đầu gối khi chơi tennis, rất có thể là do bạn đã vận động quá sức. Hầu hết các vận động viên chuyên nghiệp sẽ biết cách rèn luyện thể lực dần dần và duy trì phong độ tốt để tránh chấn thương. Tuy nhiên, một số người lại chỉ cảm thấy hài lòng khi đã vận động đến mức mệt nhoài.

Thực chất, loại tập luyện này là phản khoa học và tồn tại nhiều rủi ro. Khi cơ thể mệt mỏi, khả năng kiểm soát chính xác các cử động chi (như chân) có thể sai lệch, dễ dẫn đến chấn thương mà phản ứng đầu tiên là đau (đầu gối), đặc biệt là trong các bài tập yêu cầu những chuyển động lặp đi lặp lại liên tục như chạy hoặc nhảy.

Quá trình này dần dần tạo ra một lực căng ngày càng nhiều lên đầu gối. Bạn chỉ nhận ra cảm giác đau mỏi sau khi chơi thể thao vì lúc này nồng độ endorphin có tác dụng chống mệt mỏi, đau nhức đã xuống thấp.

Thực hiện các thao tác lặp đi lặp lại

Nguyên nhân đau đầu gối khi chơi tennis cũng như một bộ phận người lao động là do thường xuyên thực hiện các thao tác lặp đi lặp lại, gặp chấn thương do ảnh hưởng từ sức căng lâu ngày. Cho dù các thao tác có hoàn hảo và chính xác đến mức nào thì tần suất thực hiện liên tục vẫn có thể làm hao mòn một phần cơ hay các mô nâng đỡ.

Đối với đối tượng vận động viên, chấn thương do sức căng lặp đi lặp lại thường là kết quả của việc tập trung quá nhiều vào một bài tập chuyên biệt cho một nhóm cơ bắp hoặc thực hiện duy nhất một vài động tác trong khoảng thời gian dài.

Càng thực hiện thao tác giống nhau nhiều lần mà không đủ thời gian phục hồi thì càng dễ gặp chấn thương. Trong một số trường hợp đau đầu gối khi chơi thể thao, cơ bắp có thể bị ảnh hưởng nhưng đa số là do dây chằng bị chèn ép, mài mòn hoặc sụn ở đầu gối bị tổn thương, mỏng dần khiến hai đầu xương cọ xát vào nhau gây nhiều đau đớn.

Các chấn thương khớp gối thường gặp

- Đứt dây chằng chéo trước: Biểu hiện là sưng và đau vùng gối. Bạn có thể cảm nhận được tiếng “rắc” ngay khi chấn thương, rồi đầu gối sưng đau và hạn chế vận động. Dù có Đứt dây chằng chéo sau: Giống với biểu hiện lâm sàng của tổn thương dây chằng chéo trước, như sưng và đau ngay sau chấn thương, lỏng gối, teo cơ.

- Lỏng gối: Biểu hiện là cảm giác chân yếu khi đi lại, khó khăn khi đứng trụ một chân bên gối lỏng. Khi chạy nhanh có cảm giác ríu chân, dễ vấp ngã hay đi nhanh trên đường không bằng phẳng có cảm giác trẹo gối.

- Teo cơ: Đùi bên chấn thương nhỏ dần do teo cơ, do đó chân càng ngày càng yếu, nhất là khi cơ đùi teo nhiều.

- Tổn thương dây chằng bên trong: Thường liên quan đến cơ chế vặn xoắn, gây nên tổn thương của một phần hoặc hoàn toàn dây chằng bên trong.

- Tổn thương dây chằng bên ngoài: Tổn thương dây chằng bên mác thường đi kèm với các tổn thương của các cấu trúc xung quanh như gân cơ kheo hoặc dải chậu chày dẫn đến đau đầu gối khi chơi tennis.

- Tổn thương sụn chêm: Là tổn thương hay gặp nhất ở khớp gối trong chấn thương thể thao, điều trị hay không tình trạng sưng đau dần cũng tự hết.

- Nhuyễn sụn : Đây là hiện tượng xương sụn bị làm mềm do thoái hóa khớp. Ngoài lý do tập luyện thì còn do lão hóa, động tác lặp đi lặp lại quá nhìu, cơ chế sinh học gặp lỗi và do di truyền.
- Đau xương bánh chè (PFPS): Thể hiện bằng việc bị đau ngay trước xương bánh chè và đau nhiều hơn khi vận động. Tình trạng này gặp phải do sự mất cân bằng của phần giữa và 2 bên đầu gối.
- Sưng/đau: Bạn gặp phải chấn thương bên trong, nên đi khám bác sĩ ngay lập tức. Phát tiếng động: Các tiếng động phát ra khi co duỗi gối thường không đáng lo ngại, trừ khi nó kèm theo đau, nhức hoặc sưng tấy.

Xem thêm: Tìm hiểu đau khủy tay khi chơi tennis và cách điều trị

Các triệu chứng của đau đầu gối khi chơi tennis

Đau đầu gối khi chơi tennis phổ biến nhất đầu tiên có thể kể đến là hội chứng đau xương bánh chè hoặc chấn thương mặt trước của đầu gối. Tùy theo loại và mức độ tổn thương mà có các dấu hiệu tổn thương từ nặng đến nhẹ, như: 

- Đau, khớp nhẹ;

- Sưng và đau khớp gối, nhưng vẫn cử động được;

- Đau nhức các khớp sưng tấy, đi lại khó khăn, đau mỗi khi vận động, lười nghỉ ngơi;

- Sưng nhiều kèm theo đau, sưng khớp gối có thể do dịch khớp bị ứ đọng trong bao khớp, khớp bị biến dạng và có thể không cử động được nữa.

Điều trị cho người đau đầu gối khi chơi tennis

Nghỉ ngơi

Nếu không có chấn thương thì bạn đừng quá lo lắng về đau đầu gối khi chơi tennis. Các khớp cũng như cơ bắp thường dễ mỏi, đau nhức sau khi tập luyện cường độ cao. Bạn có thể cần 1-2 ngày để cơ thể lấy lại cân bằng. Vì vậy, hãy thư giãn, nghỉ ngơi trong 24 giờ để khớp gối có thời gian “xả hơi”.

Trong nhiều trường hợp, bạn sẽ khỏi đau mà không cần phương pháp điều trị đặc biệt nào. Tuy nhiên, vì mỗi người có thời gian hồi phục khác nhau nên nếu thấy cơn đau có cải thiện, bạn đừng vội quay trở lại tập luyện ngay nhé!

Chườm nóng/chườm lạnh

Một cách chữa đau đầu gối khi chơi tennis đơn giản mà hữu hiệu đó là chườm nóng hoặc chườm lạnh. Chườm lạnh giúp giảm sưng tức thì, từ đó làm dịu cơn đau đầu gối. Bạn không nên áp trực tiếp túi chườm hay đá lên da mà hãy lót hoặc bọc qua một lớp khăn mềm, cũng như không chườm quá 20 phút một lần.

Trong trường hợp đầu gối chỉ đau và không sưng hoặc đã giảm sưng, chườm nóng sẽ là lựa chọn tốt để thúc đẩy lưu lượng máu, rút ngắn thời gian phục hồi. Ngoài ra, bạn có thể tắm nước ấm, ngâm nước ấm và thư giãn. Cần lưu ý không nên chườm nóng lúc đầu gối mới bị sưng.

Thuốc

Đau đầu gối khi chơi tennis do chấn thương mạn tính thường do viêm. Để điều trị tình trạng này, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc kháng viêm như tiêm cortisone – một steroid có tác dụng chống viêm mạnh.

Vật lý trị liệu

Sau khi hoàn thành phẫu thuật hoặc nếu phẫu thuật không phải là sự lựa chọn tối ưu thì bạn có thể thực hiện vật lý trị liệu. Đây là phương pháp nhằm tăng cường sức bền và làm căng các cơ xung quanh đầu gối. Từ đó, chuyển động cơ học của chân nói chung và đầu gối nói riêng cũng trở nên tốt hơn, giúp ngăn ngừa phát sinh chấn thương trong tương lai.

Phẫu thuật

Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật trong trường hợp đứt dây chằng hoặc rách sụn chêm. Một số tình huống chấn thương cấp tính như đầu gối bị tác động lực mạnh hoặc nhiều phần của đầu gối bị tổn thương có thể phải phẫu thuật khẩn cấp.

Hầu hết các ca phẫu thuật điều trị đau đầu gối khi chơi tennis được thực hiện bằng phương pháp nội soi khớp. Kỹ thuật này cho phép bác sĩ tiến hành phẫu thuật mà không cần mở đầu gối qua vết mổ lớn. Người gặp chấn thương có thể cần thời gian giảm viêm trước khi phẫu thuật nội soi khớp gối.

Bài viết trên đây của chúng tôi cung cấp những thông tin cơ bản nhất về các dạng đau đầu gối khi chơi tennis và cách phòng tránh. Bạn đọc hãy tham khảo để giúp quá trình chơi tennis của mình được hiệu quả hơn đồng thời tránh được những rủi ro không đáng có.

Xem thêm các mẫu vợt tennis mới nhất thị trường tại ShopVNB.